De elektronische handtekening: is dat juridisch geldig?
Als advocaat adviseer en procedeer ik veel over contracten. Ik help cliënten ook vaak bij het opstellen van contracten het sluitstuk is dan altijd het ondertekenen. Door de coronacrisis is fysiek contact in veel gevallen echter beperkt mogelijk. Waar voorheen een tekensessie ingepland kon worden waarbij alle contractspartijen aanwezig waren, gaat het nu veelal digitaal en op afstand. Digitaal overleggen heeft gedurende de coronacrisis een enorme opmars gemaakt en ik zie nu ook steeds meer dat het sluitstuk van contractsonderhandelingen door ondertekening digitaal plaatsvindt. Dat werpt de vraag op of dat ook tot juridische problemen leidt. Is een “digitale handtekening” juridisch geldig?
Soorten digitale handtekeningen
Er zijn eigenlijk drie soorten digitale handtekeningen te onderscheiden. Niet elke handtekening is even geschikt om te gebruiken voor het digitaal ondertekenen van een overeenkomst.
De gewone elektronische handtekening
De gewone elektronische handtekening is de meest simpele. Denk aan een ingescande handtekening die in een document wordt geplakt. Het moge duidelijk zijn dat dit nogal fraudegevoelig is en mijn eigen inschatting was altijd al dat dit tot veel juridische problemen zou kunnen leiden.
De geavanceerde elektronische handtekening
Deze elektronische handtekening biedt meer waarborgen. Het gaat om een handtekening waarbij via digitale technieken een unieke code wordt gecreëerd. Er is een EU-Verordening waarin dat ook is geregeld, de zogenaamde “eIDAS-Verordening”.
De gekwalificeerde elektronische handtekening
De meeste zekerheid biedt de gekwalificeerde elektronische handtekening. Dit zijn handtekeningen die worden uitgegeven door speciale vertrouwensdiensten. De handtekening wordt dan door middel van een certificaat gewaarborgd. Deze digitale handtekening is het meest rechtszeker.
Welke digitale handtekening is juridisch geldig?
De vraag is natuurlijk welke digitale handtekening juridisch geldig is en daarmee dus bruikbaar. Hierover boog zich eind vorig jaar een kantonrechter te Middelburg. Het ging om een door een particulier digitaal ondertekende overeenkomst van borgstelling. De overeenkomst werd digitaal ondertekend. De kantonrechter kwam tot het oordeel dat het hier ging om een “gewone elektronische handtekening”. Dit was onvoldoende om aan te nemen dat de elektronische handtekening werd gezet. Gevolg was dat in de procedure niet kwam vast te staan dat de overeenkomst van borgstelling was getekend en de borgstelling dus niet geldig was. Voor de bank die de borgstelling verlangde had dit verstrekkende gevolgen, aangezien zij daar dus geen beroep op kon doen.
Geavanceerde of gekwalificeerde elektronische handtekening juridisch geldig
De rechter heeft dus aangegeven dat een gewone digitale handtekening niet volstaat. Uit de uitspraak leid ik zelf af dat de geavanceerd en gekwalificeerde elektronische handtekening dat wel zou doen. Wordt er dus voor digitale ondertekening gekozen, dan is het verstandig daar wat meer moeite voor te doen en dus voor één van deze opties te kiezen.
Aanvullend bewijs voor de handtekening
Het voorgaande betekent echter niet dat je helemaal met lege handen staat als de ondertekening van een document wordt betwist, of dat nu digitaal of fysiek is gebeurd. Het is altijd mogelijk om te proberen aan de hand van aanvullend bewijs aan te tonen dat de handtekening wel is gezet. Bij een fysieke, of ook wel “natte” handtekening genoemd, zou dat bijvoorbeeld met een handschriftdeskundige kunnen. Maar bij een digitale handtekening zou dat ook met aanvullend bewijs kunnen. Zo heb ik wel eens aangetoond dat de handtekening wel degelijk is gezet omdat de ondertekende versie door de wederpartij per email aan mijn cliënt werd verstuurd. Het verzenden van de email werd vervolgens niet betwist.
Vragen over contracten
De coronapandemie leidt er toe dat we allemaal op een andere manier gaan werken. Contractsbesprekingen vinden steeds minder fysiek plaats en de weg naar het digitale bespreken is inmiddels door iedereen wel gevonden. Dat dat nu soms noodgedwongen ook eist dat de ondertekening digitaal plaatsvindt, is iets dat te ondervangen is. Zoals hiervoor aangegeven, is het wel van belang te kiezen voor de juiste handtekening. Mochten hier vragen over zijn, neem dan contact met mij op. Ook voor alle andere vragen over contracten en juridische tips en tricks bij contracten staat de (digitale) deur altijd open!