Een interview met Binnema & Binnema

Nee, we zijn hier niet bij een advocatenkantoor in een historisch pand met een glamoureuze entree, hoge plafonds en kenmerkende glas-in-loodramen. Het is ‘gewoon’ één van de kantoortjes bij bedrijvencentrum De Fabriek aan de James Wattstraat in Leeuwarden. Niks geen poespas.

Op de deur van de gang hangt een bordje met ‘Binnema Advocatuur’, en dat is het dan. Achter de deur werken Tjerk (42), Gjalt (44) en Evelyn Binnema (40). De eerste twee zijn broers en Evelyn is getrouwd met Tjerk. Zij heeft veel ervaring in het notariaat en doet alle ondersteuning op het kantoor.

De broers noemen zichzelf gekscherend Binnema & Binnema en trekken een vergelijking met de gebroeders Anker, die ook samen een kantoor runden en inmiddels met pensioen zijn. Tjerk en Gjalt beoefenen echter geen strafrecht, maar zijn actief in het civiel recht.

Civiel recht

Dat is net even iets anders dan het bijstaan van verdachten van een strafbaar feit. In het civiel recht of privaatrecht gaat het om burgers die een conflict hebben met elkaar of met een bedrijf en bedrijven die onderling of met burgers een geschil hebben.

„Alles wat je dagelijks doet, houdt verband met civiel recht”, legt Tjerk Binnema uit. „Als je naar de supermarkt gaat en je koopt een brood, dan ben je bezig met civiel recht: je sluit een overeenkomst. Als je aan het werk bent, is dat ook civiel recht: je bent in loondienst en hebt een arbeidsovereenkomst en als zzp’er heb je een overeenkomst van opdracht. Overal zie je het en overal kunnen problemen ontstaan.”

Het kantoor van de Binnema’s staat met name ondernemers en vermogende particulieren bij. De twee zitten veel in het vastgoed, bieden incassodiensten, doen contractadvisering en hebben daarnaast veel affiniteit met auto’s.

Dat is in de werkruimte ook duidelijk te zien. In de vensterbank staat naast een beeldje van Vrouwe Justitia een aantal kleine modellen van auto’s, waaronder een Lancia, een BMW 7-serie en een aantal Alfa Romeo’s. Noem de speelgoedauto’s zeker geen oude bakken, want dan krijg je van beide broers een reprimande.

Geen strafrecht

Tjerk begon in 2011 als advocaat en hoewel hij weleens wat strafrecht heeft gedaan, beviel dat uiteindelijk niet. „Ik ben afgestudeerd met een focus op ondernemers en contracten. Dat is een technisch rechtsgebied. Het strafrecht is heel erg gericht op het Openbaar Ministerie (OM)”, vindt Tjerk. „Oneerbiedig zeggen ze weleens: ‘er wordt tegen het OM aangeschopt’. Dat doen wij niet. Je strijdt bij civiel recht niet tegen een overheid.”

Tjerk, die zijn eigen kantoor in 2019 begon, mailde de redactie van deze krant onlangs omdat zijn broer Gjalt kortgeleden is beëdigd. De twee bestieren nu samen een advocatenkantoor en willen maar al te graag over hun vak vertellen. „Je had de gebroeders Anker en verder zien wij niet vaak twee advocatenbroers. We vinden het zelf wel bijzonder”, vertelt Gjalt.

Tot voor kort was hij zelfstandig juridisch adviseur. Gjalt werd wel ingehuurd door zijn broer en verwees klanten ook naar hem door. Tjerk: „We hebben van jongs af aan de meeste dingen samen gedaan, hadden ook dezelfde hobby’s. Ik ging rechten studeren en Gjalt toen ook. En we hebben samen onze autoliefhebberij en recent bouwden we nog een huis voor onze moeder.” Gjalt: „Ja, in het weekend een beetje klussen. We zitten nooit stil.”

Altijd samen

Werk en privé lopen altijd door elkaar heen bij de familie Binnema. De broers zien elkaar bijna iedere dag en Tjerk en Evelyn nemen hun werk letterlijk en figuurlijk mee naar huis. „Tjerk zit op zaterdagochtend om 6 uur al in de dossiers en als de kinderen en ik om 8 uur beneden komen, begint ons weekend”, zegt Evelyn.

Tjerk: „Het is soms wel heel druk. Ik moest tot voor kort al het advocatenwerk zelf doen. Als er beslag gelegd moest worden of er was een kort geding, dan moest ik er zijn. We zijn zes jaar lang niet naar het buitenland op vakantie geweest, los van een weekendje Rome.” Met de toetreding van Gjalt tot de advocatuur komt daar weer meer ruimte voor.

Auto’s

De twee staan regelmatig kopers en verkopers van auto’s bij. Daar ligt hun grote passie. „Een autohandelaar die driehonderd auto’s per jaar verkoopt, controleert logischerwijs niet alles. Een particulier die verliefd is op de wagen doet dat wel, komt er dan achter dat er waterschade is en wil dat verhalen op de verkoper”, schetst Tjerk. „Dat ging over een Aston Martin. Het gaat dan over serieuze bedragen, want die auto kost meer dan een ton. Als je een kat in de zak hebt gekocht, wil je ervan af.”

Af en toe melden zich ook klanten die zich bedonderd voelen door een autoverkoper, vertelt Gjalt. Zo komt het met name bij exclusieve auto’s weleens voor dat een voertuig al was toegezegd aan een klant, maar dat er dan een andere liefhebber komt die ineens meer biedt. Gjalt: „Je moet wel een voorbehoud maken dat dit kan gebeuren, maar vaak doen verkopers dat niet.”

Een hond en burenruzies

Wat het werk in het civiele recht zo leuk maakt, is volgens de twee de afwisseling. Het ene moment dompelen ze zich onder in contracten en even later staan ze in de rechtbank over een hond te procederen. „Daar moest beslag op worden gelegd”, zegt Tjerk lachend. „Bij zo’n zaak komt weer heel veel emotie kijken.”

Dat geldt ook voor burenruzies, die volgens Tjerk „kleur aan het werk” geven. „Die ruzies zijn ook wel smeuïg”, vult Evelyn aan. „Er zit soms een complete gek tussen maar je hebt ook zaken waarvan je denkt: wat overkomt jullie nou”, gaat Tjerk verder. „Ik kan me daar dan wel in verplaatsen. Als het snoeiseizoen begint, dan komen die ruzies ook. In de lente worden wij hier vaker gebeld, want dan gaan mensen de tuin in.”

Geen werk als curator

Hoewel sommige advocaten in het civiel recht als curator optreden, ambiëren de Binnema’s dat helemaal niet. Bij faillissementen onderzoekt de curator, die wordt aangesteld door de rechtbank, wat er over is van een bedrijf en wat de mogelijkheden zijn. Vaak komt het er dan op neer dat als je niet kunt doorstarten een curator meer als „een soort vuilnisman” te werk moet gaan die „de rommel opruimt”, stelt Tjerk.

Bovendien is het voor een klein kantoor eigenlijk niet te doen, meent Evelyn. „Je gooit je praktijk zó overhoop bij faillissementen omdat het vaak heel veel tijd kost. Tjerk en Gjalt zijn vooral met de klant bezig en een curator staat ook wel tegenover bestuurders. Ik ben in het verleden, toen ik bij De Haan Advocaten werkte, vaak genoeg mee geweest met een curator. Bestuurders staan dan soms nog net niet te grommen als je langskomt.”

ChatGPT

De twee advocaten zien ook in hun werk een maatschappij die verhardt. Zeker wanneer het economisch minder goed gaat, zijn particulieren en bedrijven eerder geneigd een conflict op te zoeken over een financieel geschil. „Ze gaan meer op de centen zitten en zijn harder tegen elkaar”, merkt Gjalt.

Ook is kennis tegenwoordig toegankelijker voor klanten, weten de broers. Waar voorheen bepaalde jurisprudentie alleen uit databanken te halen was, kan een zoekslag via Google of ChatGPT tegenwoordig heel wat informatie opleveren. Klanten die op basis daarvan denken dat ze in hun recht staan bij een conflict, stappen zelfverzekerd het kantoor van de Binnema’s binnen.

Dat loopt niet altijd even goed af, zegt Tjerk. „Het is heel gevaarlijk, want kunstmatige intelligentie verwijst soms ook naar uitspraken die niet bestaan.” Als hij dan aan klanten uitlegt dat hun zaak genuanceerder ligt, willen ze dat niet altijd horen. „Ik had laatst iemand die mijn processtukken door ChatGPT liet controleren en hij voegde daar juridische irrelevante dingen aan toe. Gevoelsmatig was dat voor die man belangrijk en op sommige punten ga ik daar dan wel in mee, maar als ik het er echt niet mee eens ben, dan doe ik het gewoon niet. Dat hoor je als advocaat ook niet te doen.”

Lekkend dak

We nemen de proef op de som en laten de AI-tool van Google de volgende vraag beantwoorden: ‘Ik heb een huis gekocht en het dak is lek. Kan ik de verkoper daarop aanspreken?’

Daarop volgt een riedeltje over verborgen gebreken en dat een verkoper waarschijnlijk aansprakelijk gesteld kan worden als het gebrek al bij de overdracht van de woning aanwezig was, die schade het normale gebruik van een woning belemmert en de verkoper dit wist of had moeten weten.

„Makelaars werken met clausules in verkoopovereenkomsten”, zegt Tjerk. „Dat haalt AI er niet uit. Daarin staat dan wat voor jou als koper het risico is. Mensen denken soms door ChatGPT gelijk te hebben, maar dat is niet altijd zo. Soms kun je wel om die clausules heen door te construeren dat de verkoper wist van de gebreken. Dan word je een detective. Vraag eens aan de buren of een verkoper ooit heeft gezegd dat er een lekkage was, of dat de balken rot waren.”

Malafide aannemers

Bij het advocatenkantoor van de broers komen ook regelmatig zaken binnen over malafide aannemers. Zij bieden zich aan als dakdekker of zeggen kozijnen te kunnen plaatsen, gaan dan naar klanten toe om zogenaamd iets op te meten en laten ze vervolgens een forse aanbetaling doen. „En daarna hoor je niets meer’’, weet Tjerk. „Wij gaan er dan achteraan en zien dat ze een spoor van ellende achterlaten. Dat hebben we de afgelopen twee jaar best vaak gezien.”

Gjalt: „Voor een paar duizend euro heb je voor je het weet een bedrijf dat online prima staat, maar waar katvangers of al opgeheven vennootschappen achter zitten. Dat hebben ze tegenwoordig heel makkelijk voor elkaar en als consument zie je niet dat het fout is.”

De broers geven aan dat consumenten vooral goed onderzoek moeten doen naar een bedrijf waar ze mogelijk mee in zee gaan. Kijk bijvoorbeeld goed naar de reviews. „Als die alleen maar slecht zijn, weet je al een beetje wat voor vlees je in de kuip hebt”, zegt Tjerk. „Maar aan de andere kant kleeft daar ook een risico aan dat betrouwbare ondernemers worden gepasseerd doordat er partijen zijn die slechte reviews als chantagemiddel gebruiken.”

Andersom kan een malafide partij volgens de broers ook veel positieve reviews construeren. Wie er toch intrapt, kan online proberen te achterhalen wie er achter het bedrijf zit. Dit om diegene op grond van bestuurdersaansprakelijkheid of een onrechtmatige daad aan te spreken. Tjerk: „Dat zijn wel lastige zaken, maar het is ons in het verleden al een aantal malen gelukt om op die wijze toch nog het geld terug te krijgen.”